Σύμφωνα με το άρθρο 1 της ΚΥΑ, ο ΑΜΚΑ αποτελεί τον υποχρεωτικό αριθμό εργασιακής και α σφαλιστικής ταυτοποίησης όλων των φυσικών προσώπων που υπάγονται στο σύστημα κοινωνική ς ασφάλισης της χώρας. Ως εκ τούτου ο ΑΜΚΑ εκδίδεται μόνον για φυσικά πρόσωπα και η έκδοση είναι υποχρεωτική για τη διενέργεια σειράς διαδικασιών (ασφάλιση, συνταξιοδότηση κλπ) δημοσίου δικαίου. Σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο και με το άρθρο 2 της ΚΥΑ, ο ΑΜΚΑ μετά την έκδοσή του σημαίνεται ως (α) ενεργός, (β) ανενεργός, ή (γ) αδρανοποιημένος, ανάλογα με την πραγματική κατάσταση του κατόχου του.
➢ Ο ΑΜΚΑ εκδίδεται κατ’ αρχήν ανενεργός για όλες τις κατηγορίες δικαιούχων.
➢ Ο ΑΜΚΑ ενεργοποιείται εάν ο κάτοχος προσκομίσει τα απαραίτητα επιπλέον δικαιολογητικά.
➢ Ο ΑΜΚΑ απενεργοποιείται αυτοματοποιημένα ή κατόπιν ελέγχων που πραγματοποιεί η ΗΔΙΚΑ ΑΕ, βάσει των στοιχείων που διατηρεί το ΑΜΚΑ-ΕΜΑΕΣ.
➢ Εάν ο ΑΜΚΑ απενεργοποιηθεί για οποιοδήποτε λόγο, τότε για την εκ νέου ενεργοποίησή του απαιτείται η προσκόμιση εκ νέου δικαιολογητικών.
➢ Σε περίπτωση απενεργοποίησης, υπάρχει δυνατότητα προσωρινής εκ νέου ενεργοποίησης για ένα μήνα.
➢ Τέλος, ο ΑΜΚΑ αδρανοποιείται οριστικά με το θάνατο του κατόχου του. Σημειώνεται ότι η ΗΔΙΚΑ διατηρεί στο πληροφοριακό σύστημα και το status «Ακυρωμένος/Κατηργημένος ΑΜΚΑ», για περιπτώσεις ακύρωσης ΑΜΚΑ λόγω διπλοεγγραφής, έκδοσης ΑΜΚΑ κατά παράβαση του νομοθετικού πλαισίου, αλλαγής του ΑΜΚΑ λόγω ειδικών περιστάσεων (π.χ. υιοθεσία).